Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan 2024 Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri verilerine göre, son 10 yılda Türkiye'de ev sahipliği oranında dikkat çeken bir azalma yaşandı. Özellikle son yıllarda hızla artan konut fiyatları ve enflasyon nedeniyle, birçok vatandaş için ev sahibi olma hayali gittikçe uzaklaştı. Ancak, ev sahipliğindeki azalma her gelir grubunda aynı oranda gerçekleşmedi.
Ev Sahipliği Oranı Düşüşte
Son 10 yıl içinde, Türkiye genelinde ev sahipliği oranı yüzde 61,1'den yüzde 56,1'e geriledi. Ancak, bu gerileme düşük gelirli vatandaşlar için daha belirgin oldu. TÜİK verilerine göre, medyan gelirin yüzde 60'ının altında kalan vatandaşların ev sahipliği oranı, yüzde 57,8'den yüzde 45,8'e düşerek daha hızlı bir azalma gösterdi. Orta sınıf olarak kabul edilen ve medyan gelirin yüzde 60 ile yüzde 120’si arasında yer alan kesimde ise bu oran yüzde 58,6'dan yüzde 56,3'e gerilerken, medyan gelirin yüzde 120'sinin üzerinde geliri olanların ev sahipliği oranı yüzde 65,4'ten yüzde 61,4'e düştü.
Dar Gelirli Kesimde Ev Sahipliği Hızla Azalıyor
Detaylı veriler incelendiğinde, ev sahipliği oranındaki azalışın yalnızca dar gelirli kesimde belirginleştiği görülüyor. TÜİK verilerine göre, 2014 ile 2024 yılları arasında kurumsal olmayan nüfus yüzde 10 artarken, toplamda ev sahibi sayısı 10 yılda sadece yüzde 2 oranında artış gösterdi. Nüfus artışı göz önünde bulundurulduğunda, ev sahipliği oranı oransal olarak düşüşe geçti. 10 yıl içinde ev sahibi olan kişi sayısı 1 milyon artarken, nüfus ise 7 milyon 799 bin kişi arttı. Bu dönemde dar gelirli kesimde ev sahipliği, 630 bin 758 kişi azaldı. Orta sınıf ve varlıklı kesimde ise sayısal artış görüldü.
Kiracılıkta Artış
Son 10 yılda Türkiye'de kiracı sayısı nüfus artışının çok üzerinde bir hızla arttı. Türkiye’nin kurumsal olmayan nüfusu yüzde 10 artarken, kiracı sayısı yüzde 36 oranında arttı. Özellikle dar gelirli kesimde kiracılık oranı daha hızlı bir şekilde yükseldi. 10 yıl önce kiracı olan dar gelirli vatandaş oranı yüzde 24,5 iken, bu oran yüzde 36,7'ye çıkmış durumda. Orta sınıfın kiracılık oranı ise yüzde 23'ten yüzde 27'ye, varlıklı kesimin kiracılık oranı ise yüzde 19,7’den yüzde 24,4’e yükseldi.
Son Yıllarda Farklı Trendler
Son 5 yıl içinde dar gelirli kesimde kiracılık oranı yüzde 21 artarken, orta sınıf ve varlıklı kesimde bu oran daha düşük kaldı. Özellikle son 3 ve 5 yılda, orta sınıf ve varlıklı kesimlerin kiracılık oranı düşerken, bu gruptan ev alma talebi arttı. Ancak son 1 yıl içinde orta sınıf ve varlıklı kesimlerin ev sahibi olma oranı tekrar artış gösterdi. Dar gelirli kesimde ise ev sahipliği oranı 1 yılda yüzde 5 azaldı. Buna karşın, orta sınıf ve varlıklı kesimde ev sahipliği yüzde 1 oranında arttı.
