Borsa İstanbul, likidite sıkıntısı, sabit getirili yatırım araçlarının ön plana çıkması ve hem küresel hem de yurtiçi ekonomik endişelerin etkisiyle dalgalı bir seyir izliyor. Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre, yabancı yatırımcıların Türkiye hisse senedi piyasalarından uzun yıllardır süregelen çıkışı, likidite eksikliği sorununu derinleştiriyor. Borsa İstanbul verilerine dayanan hesaplamalara göre, 2000 yılından bu yana yabancı yatırımcılar, Türkiye hisse senedi piyasasından net 1 milyar 77 milyon 835 bin 363 dolarlık çıkış gerçekleştirdi. Bankacılık sektöründen yapılan işlemler hariç tutulduğunda ise bu rakam 2 milyar 280 milyon 749 bin 35 dolara yükseliyor.
YABANCI YATIRIMCILARIN ÇIKIŞI DEVAM EDİYOR
Borsa İstanbul verilerine göre, yabancı yatırımcıların Türkiye borsasına olan ilgisi zaman içinde dalgalanma gösterdi. 2000 yılında, Türkiye'nin büyük bir ekonomik krizle karşı karşıya olduğu dönemde yabancı yatırımcılar 3.13 milyar dolarlık net satış yaparken, 2001'de 500 milyon dolardan fazla bir net giriş yaşandı. Ancak, 2002 yılında 14.9 milyon dolarlık bir net çıkış görüldü. 2003 ile 2008 yılları arasında yabancı yatırımcılar, Türkiye hisse senedi piyasalarında net alım yaptı; 2004'te 4 milyar doları aşan net giriş gerçekleşti. 2008'de yaşanan küresel krizle birlikte yabancı yatırımcılar yaklaşık 3 milyar dolarlık bir çıkış yaptı, fakat 2009 ve 2010 yıllarında Türkiye borsasına toplamda 4.3 milyar doları aşan net giriş sağlandı.
2011, 1.97 milyar dolarlık bir net çıkışla kapandı, ancak 2012 yılı, son 25 yılın en büyük alımına sahne oldu. Yabancı yatırımcılar 2012'de Türkiye'ye 5.3 milyar dolar yatırım yaptı. 2013 yılına kadar Türkiye'nin kredi notunun yatırım yapılabilir seviyeye yükselmesi, yabancı girişlerini artırdı. 2013 yılı 400 milyon dolara yakın bir çıkışla kapanırken, 2014’te 2.25 milyar dolar net giriş yaşandı. 2015 ise 2.52 milyar dolar net çıkışla tamamlandı. 2016 ve 2017 yıllarında ise 2.5 milyar dolara yakın bir net alım oldu. Ancak 2018 yılında, Türkiye'deki değişen ekonomi politikaları ve yeni yönetim sisteminin etkisiyle, yabancı yatırımcılar tam 7 yıl boyunca kesintisiz satış gerçekleştirdi.
2018'de 1.99 milyar dolar, 2019'da 584 milyon dolar, 2020'de 4.58 milyar dolar, 2021'de 1.63 milyar dolar, 2022'de 4.49 milyar dolar, 2024 yılında ise 3 milyar dolarlık net satışla yabancı yatırımcıların toplam çıkışı 17 milyar doları geçti. 2025 yılı, yabancı girişinin sınırlı olduğu ancak şubat ayında küresel piyasalardaki endişelerle birlikte çıkışların devam ettiği bir dönem olarak öne çıkıyor.
BANKACILIK SEKTÖRÜ EN POPÜLER SEKTÖR OLDU
Bankacılık endeksi, yabancı yatırımcıların en çok tercih ettiği ve en fazla yatırım yaptığı sektör oldu. Son 24 yıl 1 ayda yabancıların bankacılık dışındaki sektörlerden yaptığı net satış 2 milyar 280 milyon 700 bin doları bulurken, bankacılık sektörüne yönelik net alımlar ise 1.2 milyar dolar civarında oldu. 2000 yılı hariç tutulduğunda, yabancı yatırımcılar 2007'ye kadar net alıcıydı, ancak 2008 küresel krizinin etkisiyle bankacılık sektöründe 2.1 milyar dolarlık net satış yaşandı. 2009 ve 2010'da 3.1 milyar doları aşkın bir giriş gerçekleştiren yabancı yatırımcılar, 2011'de 1 milyar dolarlık net çıkış yaptı. 2012 ile 2014 yılları arasında 5.2 milyar dolara yakın net alım görüldü, ancak 2015'te başlayan satışlar 2024 yılına kadar kesintisiz sürdü. Son 7 yılda bankacılık sektöründeki yabancı yatırımcı çıkışı ise 13 milyar doları geçti.
SANAYİ SEKTÖRÜNDE YABANCI ÇIKIŞI
Verilere göre, 2000 yılından bu yana yabancı yatırımcılar ulaştırma sektöründe 432.65 milyon dolar, sanayi sektöründe 2.9 milyar dolar, metal ana sanayi sektöründe 1.27 milyar dolar, otomotiv sektöründe 704.87 milyon dolar, perakende ve toptan ticaret sektöründe 1.69 milyar dolar, telekomünikasyon sektöründe ise 32.2 milyon dolar net çıkış yaptı. Ancak, bazı sektörlerde de yabancı yatırımlar dikkat çekti. Örneğin, holdingler sektörüne 531.8 milyon dolar, gıda ve içecek sektörüne ise 2.54 milyar dolar yatırım yapıldı.
