Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 2024-2028 dönemini kapsayan 'Bölgesel Gelişme ve Ulusal Stratejisi', bölgelerin küresel ekonomik entegrasyonunun güçlendirilmesi, rekabet edebilirliklerinin artırılması, bölgeler arası ekonomik ve sosyal yakınsamanın ve afet sonrası ekonomik ve sosyal toparlanmanın sağlanması amacıyla geliştirildi.
Türkiye'de 'küresel iller' sınıfındaki tek il İstanbul oldu.
Takipçi illerde ise Ankara, Antalya, Bursa, İzmir ve Kocaeli'nin de bu potansiyeli taşıdığı belirlendi, yenileri için de bölgesel ulusal strateji devreye alındı.
Buna göre, strateji doğrultusu için hemen çalışmalara başlandı ve başta 'mekansal tipoloji küresel entegrasyon' geldi.
Dijitalleşme, ülkeler arası ekonomik ve sosyal etkileşim giderek artarken bu durumun beraberinde fırsatların yanı sıra riskleri de getirdiği görüldü.
Dolayısıyla ilk olarak 'bölgelerin küresel ekonomik entegrasyonunun güçlendirilmesi' hedeflenen arasında bulunuyor.
Yapılan analizler sonucunda ülkemizde belli başlı bölgeler ön plana çıktı.
Bu kapsamda, küresel ve potansiyel küresel iller belirlendi. İstanbul açık ara farkla tek başına küresel il oldu. Küresel entegrasyon boyutunda yer alan az sayıdaki ilin ülkenin batı bölgelerinde yer alan en gelişmiş iller olduğu görüldü.
Her bakımdan ülke merkezi konumundaki İstanbul, diğer tüm illerden tahmin edildiği üzere açık ara farkla 'küresel kent' olarak adlandırıldı.
Belirleyici kriter başlıklarından dış hat yolcu trafiği, dış ticaret hacmi ile finans ve sigortacılık faaliyetlerinin yarıdan fazlası, tescil edilen patentlerin de yaklaşık yarısı tek başına küresel il olan İstanbul'da gerçekleşti. İstanbul, 'potansiyel küresel iller'in de teknoloji üretimi, yabancı sermaye tutarı ve yabancı çalışan sayısı bakımından Türkiye içinde önemli bir yere sahip olduğu belirlendi.
Başkent olmanın verdiği avantaj ve güçlenen sanayisiyle Ankara, gelişmiş üretim yapıları ve geleneksel ticari merkez nitelikleriyle öne çıkan İzmir ve Bursa'nın yanı sıra İstanbul'un etkisiyle giderek güçlenen Kocaeli ve özellikle gelişmiş turizm sektörüyle Antalya da bu grupta yerini aldı.
Ankara; tescil edilen patent sayısı, bilgi yoğun hizmet sektörlerinde çalışanlar ile finans ve sigorta faaliyetleri bakımından İstanbul'un ardından ön plana çıkıyor.
Bursa; orta-yüksek teknolojili sektörlerde, Antalya dış hat yolcu sayısı ve yabancı uyruklu çalışan kişi sayısında İstanbul'u takip ediyor.
Kocaeli; toplam dış ticaret miktarında İstanbul'un izinden gelirken orta-yüksek teknolojili sektörlerde çalışan kişi sayısı bakımından da 3. sırada yer alıyor.
İzmir; dış ticaret miktarı, finans ve sigorta faaliyetleri ve bilgi yoğun hizmet sektörlerinde çalışan sayısı göstergelerinde Türkiye'de 3. sırada bulunuyor.
