İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası (İEİS) Genel Sekreteri Savaş Malkoç, ilaç sektörünün artan maliyetler, ilaç kuru uygulamaları ve mevcut ilaç fiyatlandırma kararnamesi nedeniyle ciddi bir daralma riskiyle karşı karşıya olduğunu ifade etti. Malkoç, bu koşulların sektörün sürdürülebilirliğini tehlikeye atabileceğini vurguladı.
İEİS’in açıklamasına göre, ilaç fiyatlandırma sistemindeki mevcut sorunlar, ilaç üretimini ve arz güvenliğini ciddi şekilde tehdit etmeye başladı. Malkoç, "İlaç fiyatlandırma mevzuatının sektörün görüşleri doğrultusunda hızla güncellenmesi için gerekli adımlar atılmalı. Vatandaşlarımızın ilaç ihtiyacını kesintisiz olarak karşılamak için tüm çabayı gösteren sektörümüzde mali zorluklar nedeniyle üretim azalmaktadır. Bu şekilde devam ederse, yakında ilaç arzında ciddi sorunlar yaşanabilir," dedi.
"Yüzde 19.6 Daralma"
Açıklamalara göre, 2024 yılı Aralık ayında ilaç sanayi üretiminde %19.6'lık bir daralma yaşanırken, yıllık bazda düşüş %7.3'e ulaşmış durumda.
Malkoç, "Ekonomik koşulların zorluğu üretimi her geçen gün daha da zorlaştırıyor. Kredi maliyetlerindeki artış, hızla yükselen iş gücü ve hammadde maliyetleri sektörümüzü büyük bir mali sıkıntıya sokuyor," diyerek, "Bu yıl yalnızca iş gücü maliyetleri arttı, oysa sektöre sağlanan döviz kuru artışı yalnızca %5 oldu. Bugün itibarıyla Euro kuru 40 TL'ye yaklaşırken, ilaç fiyatlandırmasında kullanılan kur ise 21.67 TL seviyesinde kaldı," şeklinde ekledi.
Malkoç, ilaç fiyatlandırma sisteminin kapsamlı bir reformla yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirtti. Mevcut fiyatlandırma politikalarının Türkiye'deki Ar-Ge yatırımlarına ayrılan kaynakların da yetersiz kalmasına yol açtığına dikkat çekti.
"Referans Fiyat Sistemi"
Türkiye'de ilaç fiyatları, 2004 yılından bu yana kamunun ilaç harcamalarını kontrol altında tutabilmek amacıyla "referans fiyat" sistemi ile belirleniyor. Bu sistemde, belirli kaynak ülkeler olan Fransa, İtalya, İspanya, Portekiz ve Yunanistan ile ürünün ithal edildiği ülkelerdeki en düşük depocu satış fiyatları esas alınıyor.
Eşdeğeri olmayan ilaçlar için bu referans fiyatın tamamı, eşdeğeri olan ilaçlar içinse belirli bir oranı dikkate alınarak fiyat hesaplanıyor. İlaç fiyatlarının Türk lirası cinsinden belirlenmesinde, her yıl belirlenen Euro değeri ile bu fiyat çarpılıyor. Son olarak, ilaç fiyatlandırmasında kullanılan Euro kuru 2023 Ekim ayında %5 artırılarak 17.5483 TL'den 21.6721 TL'ye yükseltilmişti.
