Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), döviz kuru geçişkenliği üzerine yayımladığı yeni çalışmasında, döviz kurundaki sert artışların enflasyona olan etkisinin daha belirgin olduğunu, ancak bu etkinin zaman içinde hızla zayıfladığını vurguladı. Çalışma, "Büyük Kur Şokları ve Kur Geçişkenliğinde Doğrusal Olmayan Etkiler" başlığını taşıyor ve Fethi Öğünç ile Orhun Özel tarafından hazırlanmış.
Son beş yılın verileri ışığında yapılan analiz, döviz kurundan tüketici fiyatlarına geçişte doğrusal olmayan etkilerin mevcut olduğunu ortaya koyuyor. Çalışmanın özetinde, firmaların fiyatlama davranışlarının, döviz kurundaki değişikliklere karşı verdikleri tepkinin, ılımlı ve büyük değer kaybı dönemlerinde farklılık gösterdiği ifade ediliyor. Öne çıkan bulgulardan biri, büyük kur şoklarının yaşandığı dönemlerde şokların enflasyona geçiş oranının yüksek olduğu, ancak bu etkinin birkaç ay içinde doğrusal modellerin öngördüğünden çok daha hızlı bir şekilde zayıfladığıdır.
Çalışma, bu tür büyük kur şoklarının etkilerinin doğru şekilde modellenmesinde, mevcut döviz kuru değişiminin büyüklüğü ile tanımlanan asimetrik bir ilişkinin önemli bir açıklayıcı değişken olduğunu belirtiyor. Ayrıca, ılımlı şok dönemlerinde kur geçişkenliğinin uzun vadede yaklaşık yüzde 38-40 civarında olduğu tahmin ediliyor. Döviz kurundaki dönemsellik etkilerinin modellere dahil edilmemesi durumunda, kur geçişkenliğinin daha yüksek ölçülmesi riski bulunduğuna da dikkat çekiliyor. Doğrusal olmayan ilişkilerin göz ardı edilmesi, modellerin büyük şok dönemlerine ait etkileri açıklamakta başarısız olmasına yol açabiliyor, bu da modellerin açıklayıcı gücünü zayıflatıyor. Bu bağlamda, büyük kur şoklarının enflasyon modelleme süreçlerinde dikkate alınması gerektiği vurgulanıyor.
