Türkiye'nin ayakkabı sektörü, 2021 yılında 500 milyon dolarlık dış ticaret fazlası vererek parlak bir dönem geçirdi. Ancak, 2022'den itibaren bu ivme tersine dönmeye başladı ve sektör ithalata bağımlı hale geldi. 2023’te 137 milyon dolar açık veren sektör, 2024 yılında ise 550 milyon dolara ulaşan dış ticaret açığıyla alarm verdi.
Sektördeki ithalat dengesizliğini gidermek için hükümet, 31 Aralık 2024 itibarıyla ayakkabı ithalatında uygulanan %30 gümrük vergisini %40’a yükseltti. Ancak, 2025’in ilk ayında sektör 120 milyon dolar daha açık vererek bu önlemin etkisiz kaldığını gösterdi.
Vergi Artışı Neden İşe Yaramadı?
Uzmanlara göre, ithalatı caydırmak için getirilen yüksek gümrük vergisi beklenen etkiyi yaratmadı. Bunun temel nedenleri arasında:
- *Üretim Maliyetleri:* Türkiye’deki üreticiler, artan enerji ve işçilik maliyetleriyle rekabet gücünü kaybediyor.
- *Kur Farkı:* Döviz kuru artışı nedeniyle ithalat hâlâ cazip kalabiliyor.
- *Marka Tercihleri:* Tüketiciler, yerli alternatifler yerine yabancı markalara yönelmeye devam ediyor.
- *Ham Madde Bağımlılığı:* Türkiye’de üretim yapan firmalar bile bazı kritik malzemeleri ithal etmek zorunda kalıyor.
Sektör Nereye Gidiyor?
Türkiye ayakkabı sektörü için kritik bir döneme girilmiş durumda. Yerli üretimi teşvik edecek yapısal reformlar yapılmazsa, ithalat baskısı devam edecek gibi görünüyor. Vergi artırımı kısa vadede koruma sağlayabilir, ancak uzun vadeli çözüm için üretim teşvikleri, maliyet azaltıcı destekler ve markalaşma yatırımları kaçınılmaz.
Sektör temsilcileri, vergi artışının yeterli olmadığını ve yerli üreticinin rekabet gücünü artıracak daha kapsamlı politikaların devreye alınması gerektiğini vurguluyor. Eğer bu adımlar atılmazsa, 2025 yılı sonunda sektörün dış ticaret açığının daha da büyümesi kaçınılmaz olabilir.
