Türkiye ekonomisi, son dönemde önemli bir dönüşüm sürecinden geçiyor. 2024 yılının ilk çeyreğinde enflasyonda görülen belirgin düşüş ve Ocak ayında beklenen ilk faiz indirimi, yatırımcıların gözünü yeniden borsaya çevirdi. Peki, önümüzdeki dönemde bizi neler bekliyor? Geçmiş tecrübeler ışığında bu sorunun cevabını arayalım.
Tarihi Perspektif: Benzer Dönemlerde Neler Yaşandı?
Türkiye finans tarihine baktığımızda, enflasyon ve faiz düşüş dönemlerinin genellikle borsada yükseliş trendini beraberinde getirdiğini görüyoruz. Özellikle 2019-2020 döneminde yaşanan faiz indirimlerinde BIST 100 endeksi, 150.000 seviyelerini test ederek o dönem için rekor kırmıştı. Benzer şekilde, 2014 yılında yaşanan düşük enflasyon-düşük faiz ortamında borsa, 85.000 seviyelerini görmüştü.
Piyasaları Neler Bekliyor?
Ekonomik Görünüm
2024'ün ilk çeyreğinde enflasyonun seyrinde görülen iyileşme, ekonomi yönetiminin elini güçlendiriyor. Kasım 2023'te %3.28 olan aylık enflasyon, 2024 Kasım'ında %2.24'e gerileyerek önemli bir başarı sinyali verdi. Bu düşüş trendi, faiz indirimlerine zemin hazırlıyor.
Piyasa Dinamikleri
Düşen faizler, klasik ekonomi teorisinde varlık fiyatlarını destekleyici bir faktör olarak kabul edilir. Bunun birkaç temel nedeni var:
1. Alternatif Getiri Arayışı:
- Mevduat faizlerinin düşmesi, yatırımcıları alternatif arayışına itiyor
- Hisse senetleri, düşük faiz ortamında cazip bir yatırım aracı haline geliyor
- Kurumsal yatırımcılar portföylerinde hisse ağırlığını artırma eğilimine giriyor
2. Şirket Performansları:
- Düşen finansman maliyetleri şirket kârlarını olumlu etkiliyor
- Yatırım iştahı artıyor, yeni projeler devreye alınıyor
- Operasyonel kârlılık yükseliyor
3. Ekonomik Aktivite:
- İç talep canlanıyor
- Kredi büyümesi hızlanıyor
- Tüketici güveni artıyor
Sektörel Analizler
Bankacılık Sektörü
Bankacılık sektörü, faiz değişimlerinden en çok etkilenen sektörlerin başında geliyor. Düşen faizler ilk etapta kredi-mevduat makasını daraltsa da, artan kredi hacmi ve azalan takipteki alacaklar uzun vadede sektörü destekliyor. 2014-2015 döneminde banka hisseleri, endeksin üzerinde getiri sağlamıştı.
Sanayi Şirketleri
Sanayi şirketleri için düşük faiz ortamı genellikle olumlu. Özellikle:
- Finansman giderleri azalıyor
- Yatırım projeleri fizibil hale geliyor
- İç talep canlanıyor
- İhracat rekabetçiliği artıyor
Perakende ve Tüketim
Düşen faizler tüketici kredilerini canlandırarak perakende sektörünü destekliyor. Geçmiş dönemlerde:
- Beyaz eşya satışları artış gösterdi
- Otomotiv satışları canlandı
- Organize perakende büyüdü
Risk Faktörleri
İç Riskler
1. Kur Riski:
- Faiz indirimleri kur baskısı yaratabilir
- İthalat maliyetleri artabilir
- Şirket bilançoları etkilenebilir
2. Enflasyon Riski:
- Düşüş trendinin sürdürülebilirliği kritik
- Maliyet baskıları devam edebilir
- Fiyatlama davranışları değişebilir
Dış Riskler
1. Global Likidite:
- Fed'in faiz politikası etkili olacak
- Gelişmekte olan piyasalara fon akışı değişebilir
- Risk iştahı dalgalanabilir
2. Jeopolitik Faktörler:
- Bölgesel gelişmeler volatiliteyi artırabilir
- Emtia fiyatları dalgalanabilir
- Ticaret dengesi etkilenebilir
Yatırım Stratejileri
Portföy Yönetimi
1. Varlık Dağılımı:
- Risk-getiri tercihleri gözden geçirilmeli
- Sektör çeşitlendirmesi yapılmalı
- Kademeli alım stratejisi izlenmeli
2. Şirket Seçimi:
- Düşük borçlu şirketler tercih edilebilir
- İhracat odaklı şirketler öne çıkabilir
- Güçlü nakit akışı olan şirketler avantajlı olabilir
Risk Yönetimi
1. Stop-Loss Kullanımı:
- Zarar kesme seviyeleri belirlenmeli
- Pozisyon büyüklükleri ayarlanmalı
- Düzenli portföy revizyonu yapılmalı
2. Teknik Analiz:
- Destek-direnç seviyeleri takip edilmeli
- Trend analizi yapılmalı
- Momentum göstergeleri izlenmeli
Sonuç ve Öneriler
Enflasyon ve faiz düşüşlerinin borsa üzerindeki etkisi, geçmiş dönemlerde genellikle pozitif olmuştur. Ancak her dönemin kendine özgü dinamikleri olduğu unutulmamalıdır. Mevcut konjonktürde:
1. Seçici davranmak
2. Risk yönetimine önem vermek
3. Düzenli piyasa takibi yapmak
4. Portföy çeşitlendirmesine gitmek
5. Global gelişmeleri yakından izlemek önem kazanmaktadır.
Bu süreçte yatırımcıların, profesyonel destek almaları ve kendi risk profillerine uygun stratejiler geliştirmeleri önerilmektedir.
Not: Bu analiz yatırım tavsiyesi niteliği taşımamaktadır. Yatırım kararları vermeden önce profesyonel destek alınması önerilir.
Gelecek Beklentileri
Önümüzdeki dönemde borsa performansını şekillendirecek temel faktörler şunlar olacak:
1. Enflasyon düşüşünün sürdürülebilirliği
2. Faiz indirimlerinin zamanlaması ve boyutu
3. Global risk iştahı
4. Yabancı yatırımcı ilgisi
5. Şirket bilançolarının seyri
Bu faktörlerin pozitif yönde gelişmesi durumunda, borsada yeni rekorlar görme olasılığı yüksek. Ancak risk yönetimini elden bırakmamak ve seçici davranmak kritik önem taşıyor.
