ABD Başkanı Donald Trump’ın geçtiğimiz hafta açıkladığı sert gümrük tarifesi artışı dünya genelinde endişe yaratmaya devam ediyor. Özellikle Avrupa cephesinden gelen tepkiler, alınan bu kararın sadece ekonomik sonuçlar doğurmakla kalmayıp, küresel düzeyde siyasi istikrarsızlıkları da tetikleyebileceği yönünde.
Polonya'nın ekonomik kalkınmadan sorumlu bakanı Michal Baranowski, Lüksemburg'da düzenlenen Avrupa Birliği ticaret bakanları toplantısında yaptığı açıklamada, Trump’ın bu adımının “Büyük Buhran’ın ve onu izleyen siyasi aşırılığın tekrarlanması riskini” taşıdığını vurguladı. Baranowski, özellikle 1930’larda yaşanan Smoot-Hawley Tarife Yasası'nı hatırlatarak, dünya ekonomisini resesyona sürükleyen benzer korumacı politikaların tarihsel sonuçlarını hatırlattı.
“Kazanan olmayacağı çok açık” diyen Baranowski, ABD’nin gümrük tarifelerinde yaptığı artışın son yüzyılın en büyük artışı olduğunun altını çizdi. Bu tür korumacı hamlelerin küresel tedarik zincirini zedelediğini, ekonomik daralmayı hızlandırdığını ve milliyetçilik ile uluslararası gerilimleri artırdığını belirtti. “Tehlikede olan şey budur ve umarım hepimiz tarihten ders alırız” dedi.
AB'den Çin’e ve ABD’ye Çifte Odak
AB bakanlarının toplantısında yalnızca Trump’ın gümrük politikaları değil, aynı zamanda Çinli ve diğer yabancı şirketlerin neden olduğu “potansiyel damping uygulamaları” da gündeme geldi. Baranowski, Avrupa işletmelerinin haksız rekabete karşı korunması gerektiğini belirterek, yerli üreticilerin küresel piyasalarda tutunabilmesi için yeni koruma tedbirlerinin görüşüldüğünü açıkladı.
Almanya ve Fransa’dan Tepki
Trump’ın tarifelerine karşı Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck de sert açıklamalarda bulundu. Habeck, "Korumacılık kısa vadede bazı iç piyasalara avantaj sağlayabilir, ancak uzun vadede ticaret savaşları yalnızca küresel istikrarsızlığa neden olur" dedi. Fransa Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire ise AB’nin birlik içinde hareket etmesi gerektiğini vurguladı: “Avrupa sessiz kalamaz. ABD’nin bu kararına karşı ortak bir duruş geliştirmek zorundayız.”
Çin’den Sert Yanıt
Öte yandan, ABD’nin Çin’e yönelik yeni vergilendirme politikalarına karşı Çin Ticaret Bakanlığı da açıklama yaptı. Bakanlık sözcüsü, bu adımların “küresel tedarik zincirini bozduğunu ve ekonomik toparlanmayı sekteye uğrattığını” savundu. Çin tarafı, olası misilleme adımlarının değerlendirildiğini de ima etti.
Küresel Ekonomi Tehlikede mi?
Ekonomistler ise bu gelişmeleri küresel ekonomik büyümeye yönelik önemli bir tehdit olarak yorumluyor. Uluslararası Para Fonu (IMF) eski baş ekonomisti Olivier Blanchard, attığı bir sosyal medya mesajında, "Ticaret bariyerlerinin yeniden yükselmesi, sadece ekonomik büyümeyi değil, uluslararası iş birliğini de baltalar" değerlendirmesinde bulundu.
Sonuç olarak, Trump’ın gümrük tarifesi artışı sadece ekonomik değil, aynı zamanda jeopolitik sonuçları da beraberinde getirecek gibi görünüyor. Avrupa'nın, Çin'in ve diğer ülkelerin nasıl bir karşılık vereceği ise önümüzdeki dönemde dünya ekonomisinin yönünü tayin edecek kritik gelişmelerden biri olmaya aday.
