Borsada dalgalı kur sistemi, ekonomik süreçlerin ve finans piyasalarının önemli bir bileşeni olarak karşımıza çıkar. Bu sistem, ülkelerin döviz kurlarının piyasa dinamiklerine göre serbestçe belirlenmesine dayanır. Yani, bir ülkenin para birimi, arz ve talep ilişkisi ışığında piyasa aktörleri tarafından belirlenir. Merkez bankalarının müdahaleleri minimum seviyede olur ya da tamamen yoktur. Bu durum, döviz kuru açısından esnekliğin temel alındığı bir yapıyı ifade eder.
Dalgalı kur sisteminde, dövizi etkileyen temel unsurlar arasında uluslararası ticaret, sermaye akışları, yabancı yatırımlar, enflasyon oranları ve ülkelerin faiz politikaları yer alır. Döviz kurlarındaki değişimler günlük bazda yaşanabilir ve piyasa koşullarına göre oldukça hızlı şekillenebilir. Örneğin, bir ülkeye olan yabancı yatırımcı güveni azalırsa o ülkenin para birimi değer kaybedebilir; tam tersi durumda ise para birimi güçlenebilir. Bu nedenle dalgalı kur sistemi, hem yüksek riskler hem de büyük fırsatlar barındırır.
Türkiye’nin de 2001 ekonomik krizinden sonra dalgalı kur sistemine geçtiği bilinmektedir. Bu sistemin benimsenmesinin temel nedenlerinden biri, sabit kura dayalı sistemlerde ortaya çıkan kriz risklerinin engellenmesiydi. Sabit kur rejimleri genellikle merkez bankalarının döviz kurlarını belli bir bant içinde tutmayı hedeflediği bir yapıyı ifade eder. Ancak bu durumda merkezi otoriteye büyük bir yük biner ve döviz rezervleri yetersiz kalabilir. Dalgalı kur sistemi ise bu tür baskıları azaltarak döviz kurlarını doğal piyasa mekanizmaları çerçevesinde belirler.
Dalgalı kur sisteminin avantajlarına baktığımızda, en temel faydasının dış ekonomik şoklara karşı daha esnek bir yapı sunması olduğu söylenebilir. Örneğin, küresel piyasalarda yaşanan belirsiz dönemlerde bu sistem, ekonominin kendi dinamikleriyle dengeye gelmesine olanak sağlar. Ancak bunun yanında dalgalı kur sisteminin dezavantajları da vardır. Döviz kurundaki aşırı oynaklık, ithalat ve ihracat yapan firmaların maliyet hesaplamalarını zorlaştırabilir. Ayrıca, döviz borcu yüksek olan firmalar ve bireyler için böyle bir volatilite büyük risk oluşturabilir.
Borsa ile dalgalı kur arasındaki ilişki de dikkatle incelenmesi gereken bir konudur. Döviz kuru hareketleri hisse senetlerini doğrudan etkileyebilir. Özellikle ithalata bağımlı sektörler ya da yurtdışından borçlanan şirketler için döviz kurlarındaki oynaklık ciddi sonuçlar doğurabilir. Dövizin yükseldiği dönemlerde maliyetleri artan bu şirketlerin hisse değerleri düşüş eğilimine girebilir. Bununla birlikte, ihracat yapan şirketler döviz kurunun yükseldiği dönemlerde avantaj sağlayabilir ve bu durum hisselerine olumlu yansıyabilir.
