Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen 'Tüketici Hakları Evrensel Beyannamesi', 1985 yılında alınan bir kararla hayata geçirildi. Bu karara bağlı olarak, dünya genelinde ve Türkiye'de her yıl 15 Mart, 'Tüketici Hakları Günü' olarak kutlanıyor ve 15-21 Mart arası da 'Tüketiciyi Koruma Haftası' olarak değerlendiriliyor.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 2. maddesi, 'sosyal adalet' ilkesini benimseyerek tüketici haklarını önemsediğini belirtiyor. Anayasanın 172. maddesi ise devletin tüketicileri korumayı ve aydınlatmayı taahhüt ettiğini vurguluyor.
Tüketici, bir mal veya hizmeti satın alan, kiralayan veya faydalanan her bireyi ifade eder. Tüketicilerin korunması için Türkiye'de yürürlükte olan 'Tüketicinin Korunması Kanunu', bu hakları güvence altına almaktadır.
Ticaret Bakanlığı'nın düzenlediği etkinliklerle vurgulanan bir konu ise tüketicilerin 9 temel hakkıdır. Bu haklar sayesinde tüketiciler ihtiyaçlarını talep edebilir, ürünler hakkında detaylı bilgi alabilir, zarar durumunda tazminat talep edebilir ve örgütlenme faaliyetlerinde bulunabilirler.
Bilinçli tüketici olmanın ötesinde, tüketicilerden beklenen dünyayı korumaya yönelik adımlar atmalarıdır. Özellikle AB ile olan ticari ilişkilerde tüketicilerin çevreyi koruyan üretimi desteklemesi, geri dönüşüm ve sürdürülebilir enerji gibi konuların önemini artırmaktadır. Tüketicilerin bu yöndeki talepleri, üretim ve tüketim alışkanlıklarını da şekillendirmektedir.
| TÜKETİCİLERİN 9 TEMEL HAKKI | |
| 1 | Temel ihtiyaçların karşılanması hakkı |
| 2 | Sağlık ve güvenlik hakkı |
| 3 | Bilgi edinme hakkı |
| 4 | Eğitilme hakkı |
| 5 | Zararların giderilmesi hakkı |
| 6 | Ekonomik çıkarların korunması hakkı |
| 7 | Seçme hakkı |
| 8 | Temsil edilme hakkı |
| 9 | Sağlıklı çevrede yaşama hakkı |
Kaynak ve Görsel: TRT Haber
