Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yabancı para kredilerindeki artışı kontrol altına almak ve sıkı parasal duruşu güçlendirmek amacıyla kredi büyümesine dayalı zorunlu karşılık uygulamasında yeni bir değişikliğe gitti. TCMB’nin internet sitesinde yayımlanan açıklamaya göre, yabancı para krediler için aylık büyüme sınırı %1’den %0,5’e düşürüldü. Ayrıca, daha önce istisna kapsamında değerlendirilen bazı yabancı para krediler de bu muafiyetten çıkarıldı.
Sıkılaştırma Politikalarının Arka Planı
TCMB, Ocak ayının başında yaptığı düzenleme ile yabancı para kredilerde büyüme sınırını %2’den %1’e çekmişti. Ancak bu düzenleme, beklenen etkiyi tam olarak sağlayamadı. Son iki ayda yabancı para kredi büyümesi, istisna tutulan krediler nedeniyle belirlenen sınırın üzerinde gerçekleşti. Bu durum, Merkez Bankası’nı daha sıkı önlemler almaya yöneltti. Yeni düzenleme ile sınır %0,5’e düşürülerek kredi genişlemesine yönelik baskılar artırıldı.
Döviz Kredilerindeki Artış ve Zirve Seviyeler
Son dönemde şirketlerin döviz kredilerine olan ilgisi dikkat çekici şekilde arttı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 21 Şubat haftası itibarıyla toplam döviz kredileri 174,8 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, 2019’da görülen 179,8 milyar dolarlık zirveye oldukça yakın.
Döviz kredilerinin toplam krediler içindeki payı da artış gösterdi ve %40 seviyesine yaklaştı. 2019'daki zirve seviyelerin ardından kademeli olarak azalan döviz kredileri, son aylarda yeniden yükselişe geçti. Bu artışta, enflasyonist baskılar, kur oynaklığı ve şirketlerin finansman ihtiyacını döviz cinsinden karşılamaya yönelik eğilimlerinin etkili olduğu değerlendiriliyor.
Yeni Düzenlemenin Etkileri Ne Olacak?
TCMB'nin yabancı para kredi büyümesini sınırlamaya yönelik aldığı bu yeni karar, bankaların döviz kredisi verme iştahını azaltabilir. Aylık büyüme sınırının %0,5’e çekilmesi, kredi hacminin artışını zorlaştırırken, istisna kapsamının daraltılması da şirketlerin döviz kredisi kullanım alanlarını daraltabilir. Ancak, geçmişte olduğu gibi şirketler ve bankalar bu tür düzenlemelere alternatif çözümler üretebilir.
Özellikle ihracat yapan ve döviz geliri elde eden firmalar, finansman ihtiyaçlarını karşılamak için farklı yollar arayabilir. Ayrıca, yurtdışı finansman olanakları da gündeme gelebilir. Merkez Bankası’nın attığı bu adımın döviz kredilerinde beklenen yavaşlamayı sağlayıp sağlamayacağı, önümüzdeki aylarda piyasadaki likidite koşullarına ve bankaların stratejilerine bağlı olacak.
