Borsa İstanbul'da işlemi gören ve ihracat oranı %30'un üzerinde olan şirketler, döviz bazlı gelirleriyle dikkat çekerken finansal göstergeleri ve piyasa performanslarıyla da öne çıkıyor. Son dönemde global ekonomik belirsizlikler, kur oynaklığı ve enflasyonist baskılar borsada dalgalanmalar yaratırken, ihracatçı şirketlerin bilanço sağlığı ve borsa performansları daha fazla mercek altına alınıyor.
İhracatçı Şirketlerin Finansal Göstergeleri
BIST 100 endeksinde önemli bir ihracat geliri bulunan şirketler arasında PASEU, EGEEN, FROTO, ARCLK, VESTL, CCOLA, SISE ve KCHOL gibi devler bulunuyor. Bu şirketler, yurt dışı satış hacimleriyle global pazarlarda rekabet ederken, Net Borç/FAVÖK ve FD/FAVÖK oranları gibi temel finansal metrikleri yatırımcılar tarafından dikkatle takip ediliyor.
Net Borç/FAVÖK Oranı: Borçluluğu operasyonel kârlılıkla ölçen bu metrik, şirketlerin finansal yapısının ne kadar sağlam olduğunu gösteriyor. Düşük oranlar, şirketin borcunu döndürebilme kapasitesinin güçlü olduğuna işaret ediyor.
FD/FAVÖK Oranı: Şirketin piyasa değerini ve borçlarını kapsayan firma değerinin, faaliyet kârlılığıyla (FAVÖK) ilişkisini gösteren bu oran, şirketlerin borsa çarpanları açısından iskontolu ya da primli işlemleri konusunda fikir veriyor.
Kurumsal Takas Oranı: Kurumsal ve yabancı yatırımcıların hisseye ilgisini gösteren bu oran, genellikle uzun vadeli istikrarı ifade ediyor. Kurumsal takas oranı yüksek şirketler, yabancı fonlar ve profesyonel yatırımcılar tarafından daha çok tercih ediliyor.
Borsa Performansları: Kimler Kazandı, Kimler Kaybetti?
Son bir yıllık performans verilerine bakıldığında, ihracatçı şirketler arasında farklı hikayeler dikkat çekiyor.
Pozitif Performans Gösterenler: PASEU ve CIMSA gibi şirketler, ihracat gelirleri sayesinde %50’nin üzerinde getiri sağladı.
Dalgalı Seyredenler: VESTL, SISE ve CCOLA gibi markalar, dönemsel olarak artan ve azalan yabancı ilgisiyle karmaşık bir performans sergiledi.
Geri Kalanlar: EGEEN ve KCAER gibi bazı şirketler ise son 6-12 aylık dönemde zayıflayan yurt dışı talepten ve artan üretim maliyetlerinden olumsuz etkilendi.
Yatırımcılar İçin Ne Anlama Geliyor?
BIST 100’de ihracat oranı yüksek olan şirketler, TL’nin değer kaybı ya da döviz bazlı gelir artışı gibi faktörlerden olumlu etkilenebilir. Ancak global resesyon riski ve maliyet baskıları, şirketlerin borsa performansında dalgalanmaya neden olabilir. Bu nedenle, sadece ihracat oranına değil, aynı zamanda bilanço sağlığına ve pazar dinamiklerine de odaklanmak önemli.
Yatırımcıların, uzun vadeli strateji belirlerken Net Borç/FAVÖK ve FD/FAVÖK oranlarını dikkatle incelemesi ve kurumsal takas oranı yüksek olan şirketleri ayrıca değerlendirmesi öneriliyor. BIST 100’de ihracatçı şirketler, küresel ekonomik dalgalanmalara karşı birer koruma kalkanı olabilirken, doğru çarpan analizleri yapılmadığı takdirde yanıltıcı sonuçlar doğurabilir.
Bu nedenle, ihracat gelirleri yüksek olan şirketlere yatırım yapmadan önce hem sektör bazlı hem de makroekonomik gelişmeleri yakından takip etmek kritik önem taşıyor.
